N-Si-ბმის შემცველი გლუკოპირანოზის სინთეზი და სინთეზირებული ნაერთის შესაძლო ბიოლოგიური აქტიურობის პოტენციალის შესწავლა

უკანასკნელ წლებში ახალი, ბიოლოგიურად და ფარმაკოლოგიურად აქტიური ნაერთების სინთეზის მიზნით, მნიშვნელოვანი ადგილი უკავია ნახშირწყლების მოდიფიკაციას სხვადასხვა ტიპის ორგანული ნაერთებით. ბიოლოგიურად აქტიური ორგანული ნაერთების მოდიფიკაციისათვის გლიკოზიდების გამოყენებამ შეიძლება შეცვალოს ერთის მხრივ მათი ბიოლოგიური და ფიზიოლოგიური მოქმედება, ხოლო მეორეს მხრივ – შეამციროს მათი ტოქსიკურობა ჩვენი სამუშაოს მიზანს წარმოადგენდა სილიციუმის შემცველი N-გლუკოზილამინის სინთეზის ახალი მეთოდის დამუშავება და მიღებული ნაერთი შესაძლო ბიოლოგიური აქტივობის პოტენციალის დადგენა. პირველ ეტაპზე მიღებულ იქნა 1,2,3,4,6-პენტა-O-აცეტილ-β-D-გლუკოპირანოზა (1), რომლის ურთიერთქმედებით p-ამინობენზოის მჟავას ეთილის ესთერთან (ანესთეზინი) (2) სინთეზირებულ იქნა β-N-(p-ამინობენზოის მჟავას ეთილესთერილ)-2,3,4,6-ტეტრა-O-აცეტილ-β-D-გლუკოპირანოზილამინი (3). ნაერთი 3-ის ურთიერთქმედებით ტრიმეთილქლორსილანთან, თუთიის ფხვნილის თანაობისას ჩვენს მიერ პირველად იქნა სინთეზირებული β-N-(p-ამინობენზოის მჟავას ეთილესთერილ)-N-ტრიმეთილსილილ-2,3,4,6-ტეტრა-O-აცეტილ-β-D-გლუკოპირანოზილამინი (4). სინთეზირებულ ნაერთთა აღნაგობა დადგენილ იქნა კვლევის ფიზიკო–ქიმიური მეთოდებით. კომპიუტერული პროგრამის PASS Online-ის დახმარებით, ნაერთთა სტრუქტურა–ბიოლოგიური აქტიურობის ანალიზის საფუძველზე სინთეზირებული გლუკოზილამინებისათვის დადგენილ იქნა შესაძლო ბიოლოგიური აქტიურობისა და ტოქსიკური/ გვერდითი ეფექტების პოტენციალი.